Ka aromën e një endorsement mbështetja mjaft e qartë dhënë nga Wall Street Journal për politikat ekonomike të Presidentit Donald Trump vetëm disa javë para datës vendimtare të zgjedhjeve të nëntorit që do të shohin qiramarrësin e Shtëpisë së Bardhë të përplaset me Joe Biden.
Në agjendën ekonomike, gazeta në pronësi të manjatit Rupert Murdoch lançon sprintin e presidentit duke bërë analizën e rezultateve të viteve të drejtimit trampian, duke i lidhur ato me sfidat e të nesërmes, deri në nëntor: “Rezultatet ekonomike të tre viteve të para të Trump janë shumë më tepër sesa kundërshtarët e tij mund të pranojnë”, vëren gazeta njujorkeze, “dhe kjo është thelbësore për të kuptuar se sa mirë do të rikuperohet ekonomia pas Covid-19”.
Ekonomia parashikohet të jetë një terren thelbësor beteje përpara votës së nëntorit. Para pandemisë, ajo përfaqësonte kalin e betejës së presidentit.
Me një rritje mesatare prej rreth 3%, me fundosjen e papunësisë dhe me rezultatet e mira në drejtim të kthimit të kapitalit, prej pjesëmarrjes në tregun e punës dhe rritjes së pagave, Trump mburrej dhe e vlerësonte si të dobishme “kurën” e tij për ekonominë e parë të botës, prej ku rekordet e vazhdueshme të Wall Street ishin qershia përmbi tortë.
Pandemia solli edhe rënien e PBB-së prej më shumë se 30% në tremujorin e dytë dhe shkurtoi disa dhjetëra milionë vende pune, para se muajt e fundit të fillonte një ringritje e moderuar. Dhe për WSJ, premtimet e mbajtura në vitet e presidencës Trump mund të kontribuojnë në forcimin e rikthimit të normalitetit në vend.
Çfarë i ka pëlqyer në mënyrë të veçantë WSJ nga epoka e Trump?
Sipas gazetës së botuar nga Dow Jones & Company, kompania që menaxhon indekset në Bursën e Nju Jorkut e kontrolluar nga News Corp e Murdoch, fakt është që manjati i bërë president ka zgjuar “shpirtrat kafshërore” të kapitalizmit tek të gjithë, duke rilançuar të dhënat mbi besimin e sipërmarrësve (e vlerësuar nga indeksi i Nfib Small Business Optimism dhe Oecd Business Confidence) dhe zbatimi i një reforme të fortë fiskale në gjendje për të mbajtur sasi të mëdha qarkulluese dhe aktive të kapitalit.
Në këtë kontekst, projekti deregulation sistematik i realizuar nga Presidenti dhe WSJ, shkruan StartMag, “të sjell ndër mend diçka të veçantë: atë që përfshin sektorin e energjisë, duke i mundësuar kompanive të Oil & Gas të ndjekin një strategji agresive që ka çoi në një bum në prodhimtari dhe e transformoi Amerikën në një eksportues neto të naftës.
E nëse duhet të flasim për deregulation, duhet të kujtojmë gjithashtu edhe bankat, të cilat janë çliruar nga shumë mikro-detyrime që e vështirësonin jo pak punën e tyre”.
Prandaj Wall Street Journal duket se po merr rrugën në mbështetje të presidentit aktual kundër sfiduesit demokrat: në vitin 2016 e përditshmja kryesore që mbështeti Trump ishte kryeqytetësja Washington Times, pa patur asnjë media tjetër kryesore në mbështetje të kandidaturës së tij.
Por krejt tjetër do të ketë mbështetja prej gazetës me tirazhin më të madh letër në Shtetet e Bashkuara, një mbështetje që ka logjikë të saktë.
Fituesja e madhe e epokës Trump ishte bursa e së cilës WSJ është zëri dhe interpretuesja e ndjenjave më të thella: edhe pas goditjes së pandemisë, së bashkangjitur me goditjen e kombinuar kompanive dixhitale, si dhe nga ndërhyrja publike në mbështetje të ekonomisë, apo prej lumit të likuiditeve të Fed dhe rilançimit të lojës financiare, indekset janë rikthyer dhe kanë filluar të kapin rekord pas rekordit.
Trump is good for business, Trump është i mirë për biznesin, është moto që po qarkullon nëpër sallonet financiare amerikane prej disa vitesh. Fytyra e dyfishtë e Trumpnomics është zbuluar gradualisht me kalimin e viteve: nga njëra anë, një rritje domethënëse dhe në shkallë të gjerë e PBB dhe e bursës; nga ana tjetër, një përqendrim i pasurisë në një numër të vogël duarsh, në një elitë që përfshin Jeff Bezos, Elon Musk, Tim Cooks.
Siç shkruhet në një analizë, në komentim të esesë The triumph on injustice të ekonomistëve Gabriel Zucman dhe Emmanuel Saez, “në vitin 2018, për herë të parë në histori, segmenti më elitar i shoqërisë amerikane (…) pagoi një taksë taksë efektive – barazuar shumatoren e taksave federale me ato shtetërore dhe vendore – e barabartë me 23%, krahasuar me 24.2% të paguar nga kategoria e punëtorëve të thjeshtë. Më shumë se një pikë përqindje diferencë”.
Në epokën post-koronavirus, me përhapjen e vazhdueshme të krizës sociale, Trump nuk mund të lejojë shifra të tilla problematike nga ky këndvështrim.
Trumpnomics duhet t’i rikthehet synimeve elektorale origjinale të Presidentit: të krijojë vende pune të qëndrueshme, të investojë në asete fikse siç është infrastruktura dhe të rivendosë sigurinë në një vend që e sheh veten të brishtë.
Trump duhet të kujtojë se endorsement i Wall Street është gjithmonë një shpatë me dy presa në një periudhë afatgjatë për presidentët që e kanë përfituar atë: çështja e George Bush është shumë e afërt për t’u harruar.
Përgatiti Dardan MITROVICA