“E vërteta? E vërteta është ajo që unë them se është!”, deklaronte manjati i medias, Foster Kane, në kryeveprën e Orson Welles, Citizen Kane, 1941, ose siç e njohim ndryshe edhe me titullin Pushteti i Katërt.

Dukej se këtë e kishte kuptuar edhe Bashkimi Evropian, që prej kohësh duke mbështetur narrativën e tij propagandistike duke ofruar fonde për redaksitë dhe gazetarët që ka ngjarë që gjithka të bëjnë përveçse të kritikojnë ata që i financojnë.

Siç raportohet në një ekskluzivitet të Berliner Zeitung, në qendër të vëmendje tani është mbështetja financiare e Bashkimit Evropian për networkun investigativ Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP).

Çështja, e zbuluar pas një hetimi të eurodeputetit Petr Bystron (AfD), i cili është nën hetim nga zyra e prokurorit të Mynihut për dyshimine për korrupsion dhe pastrim parash në lidhje me platformën pro-ruse Voice of Europe, vë në pikëpyetje neutralitetin e projekteve të gazetarisë që marrin fonde nga agjenci qeveritare, si BE apo, në të kaluarën, nga agjencia amerikane USAID.

Sipas asaj që ka zbuluar Berliner Zeitung, BE-ja ka destinuar mbi 600,000 euro për OCCRP duke filluar nga nëntori 2024, si pjesë e projektit NEXT-IJ, që synon “forcimin” e gazetarisë investigative evropiane përmes trajnimeve dhe mjeteve. Komisioni Evropian e ka mbrojtur transparencën e këtyre subvencioneve, duke theksuar se fondet janë të mbrojtura nga “standarde rigoroze gazetareske”.

Sidoqoftë, kritikë si Bystron shohin në këtë praktikë një përpjekje të qartë dhe të hapur për të ndikuar në opinionin publik. “OCCRP-Medien si si Der Spiegel kanë marrë mbi 600,000 euro nga BE-ja menjëherë pas zgjedhjeve evropiane. Pikërisht këto media manipuluan zgjedhjet e fundit me fushata masive”, ka deklaruar Bystron për Berliner Zeitung, duke akuzuar rrjetin për diskreditimin e politikanëve “euroskeptikë”.

OCCRP, e themeluar më 2006, është e njohur për hetime të profilit të lartë, si Panama Papers dhe Azerbaijan Laundromat. Mirëpo, burimet e saj të financimit ngrenë dyshime. Gazetarët e NDR-së, John Goetz dhe Armin Ghassim, kanë zbuluar se një pjesë e madhe e fondeve të rrjetit më parë vinin nga USAID, një fluks që u ndërpre gjatë presidencës Trump.

Siç raportohet nga InsideOver, këto fonde qeveritare nuk ishin pa kushte: funksionarët amerikanë do të kishin përdorur pushtetin e tyre për të influencuar vendime editoriale dhe të personelit brenda organizatës. Organizata ka marrë 11 milionë dollarë nga agjenci amerikane, 5.7 milionë dollarë nga të cilat vinin direkt nga USAID.

Studimi që i heq maskën BE-në

Qershorin e kaluar, studimi i Thomas Fazi, Brussels’s Media Machine, ka nxjerrë në dritë se si Bashkimi Evropian, përmes Komisionit Evropian dhe Parlamentit Evropian, investon afërsisht 80 milionë euro në vit në projekte mediatike, për një total prej gati 1 miliard eurosh gjatë dekadës së fundit, me qëllim promovimin e narrativave pro-BE dhe influencimin e opinionit publik.

Komisioni financon programe si IMREG (40 milionë euro që nga viti 2017), Journalism Partnerships (50 milionë që nga viti 2021), Multimedia Actions (20 milionë në vit) dhe European Digital Media Observatory (27 milionë), shpesh duke bashkëpunuar me transmetues publikë dhe agjenci shtypi për fushata promocionale dhe iniciativa promovuese të “luftës kundër dezinformimit”.

Parlamenti Evropian ka ndarë 30 milionë nga viti 2020 për projekte të ngjashme. Këto iniciativa, të prezantuara si mbështetje ndaj lirisë dhe pluralizmit të medias, shpesh synojnë të margjinalizojnë zërat kundërshtues, të krijojnë një sferë publike të kontrolluar dhe të promovojnë interesat gjeopolitike, edhe duke përfshirë vende si Ukraina dhe Ballkani Perëndimor.