A ka vlerë mbrojtja e një kauze të drejtë nga njeriu i gabuar? Kjo është pyetja që mund të shtrohet pas polemikave që ngjalli Edi Rama në përgjigjen e tij kundër ministres së brendshme britanike Suella Braverman.

Nëse i lexojmë germë për germë, pjesa më e madhe e atyre që kryeministri ynë cicëroi fillimisht në Twitter dhe i përforcoi, më pas, në intervistën për BBC Newsnight, janë të vërteta. Ato rezonojnë njësoj si për shqiptarët, po ashtu dhe për të gjithë ata liberalë perëndimorë, kundërshtarë të politikave raciste dhe ksenofobe që i keqpërdorin emigrantët si ‘koka turku’.

Pra, në pamje të parë, Edi Rama bëri mirë që ‘i theu turinjtë’ ministres së brendëshme Suella Braverman, e cila i cilësoi ata që kapërcenin kanalin e La Manshit si ‘pushtues’. Ai ndoshta mori duartokitjet e bashkëkombasve patriotë dhe të laburistëve britanikë, ndërsa i etiketoi si ‘çmenduri’ konceptet e saj.

Ai arriti të tërheqë më shumë vëmendje nga sa e ndrydhin kufijtë modestë të vendit që përfaqëson, duke kërkuar respekt për qeverinë e tij dhe duke u renditur përkrah asaj pjese të opinionit që nuk ndan këndvështrimin e konservatorëve ekstremistë dhe radikalë.

Pra edhe njëherë, Edi Rama, ia doli të provojë ekstimin e atij që shkakton polemika globale, njësoj si atëherë kur e nxiu Donald Trumpin, si ‘turp i njerëzimit’, gjatë fushatës elektorale të SHBA-ve, apo tani së fundi, kur tentoi ti tregojë Evropës, se si duhej ta toleronte marrëdhënien e serbëve me Putinin.

Por, në ndryshim nga këto dy raste, apo ndonjë ëndërr marroke për t’u bërë ndërmjetës në konfliktin mes Erdoganit dhe Greqisë, polemika që ai shkaktoi këtë herë, kishte lidhje me vendin, bilancin e qeverisjes dhe stabilitetin e shtetit që ai përfaqëson. Ky qe edhe gabimi drejt  të cilit e yshti mania për protagonizëm në mediat e mëdha të globit.

Natyrisht, për këdo gazetar në botë, konflikti mes një qeverie të fuqishme, si ajo britanike, dhe një vendi të vogël që prodhon emigrantë është tejet grishës. Aq më tërheqës bëhet ky duel mes Davidit dhe Goliatit, kur i vogli ka privilegjin e flamurmbajtësit të betejës kundër racizmit dhe ksenofobisë. Për këto arsye qëndrimet e kryeministrit shqiptar patën jehonë, u rimorën nga mediat, nga opozitarët e qeverisë së Rishi Sunak dhe nga ndonjë propagandist i tezave të Tiranës zyrtare në perëndim.

Vetëm se në teoritë e komunikimit ka një rregull të pashkruar: ai që i hap gazetarëve portën e një historie joshëse, bashkë me të humbet edhe pushtetin për ta shitur atë sipas rregullave të tij.

Këtu Edi Rama prodhoi një efekt bomerang. Ai pati aftësinë ta shndërrojë konfliktin me Suella Braverman në një lajm kryesor, por ai nuk mundi ti pengonte më reporterët britanikë të merrnin avionin për të hetuar shkaqet e eksodit të tretë më të madh të shqiptarëve (pas atij të viteve ‘90-’91 dhe ‘97).

Dhe ajo që po rezulton nga fluksi i pandodhur i artikujve të të përditshmeve britanike, është e tmerrshme për jo vetëm për Edi Ramën, por edhe për të gjithë ne që duke mbajtur atë në krye, kemi devijuar nga rruga e demokracisë dhe një shteti funksional.

Lapsi.al i ka shfletuar dhe në titujt e gazetave britanike nuk ka më sekrete. Shqipëria po zbrazet. Të rinjtë mezi presin që të çajnë ferrën. Varfëria, krimi dhe korrupsioni i kanë hequr mbarë popullsisë, por sidomos asaj të aftë për punë edhe iluzionet e fundit për të nesërmen. Përmes reportazheve të gjata, intervistave me kandidatë për emigrim, shifrave kokëforta, pothuajse në unison, korrespondentët specialë nga Londra, i kanë nxjerrë bojën asaj propagande, që me çmimin e milionave dhe me ndihmën qesharake të Alistair Campellit, Tirana është përpjekur të ndërtojë prej vitesh. 

Dhe kur lexon këtë lumë kronikash e analizash që vizatojnë mjerimin e një vendi që lëngon nën një regjim kleptokratik, natyrshëm të lind pyetja: po pse duhej që Edi Rama të krijonte kushtet e ekspozimit kaq brutal të një gjendjeje që reket të maskojë prej kohësh? Mos vallë deliri për protagonizëm e ka mundur tek ai sensin e realitetit? Mos ndoshta vetësiguria e tepruar i ka rrënjosur bindjen se, njësoj si në Shqipëri edhe në Britani, të vërtetën mund ta fshehësh me aftësinë për batuta?

Pak rëndësi ka se cila nga këto pandehma është më pranë të vërtetës, një gjë shihet e qartë: duke dashtur të krehë vetullat, Rama nxori sytë. Në ndezjen e polemikës me ministren e brendëshme britanike, ai dëshmoi se është njeriu i gabuar edhe kur i duhet të mbrojë një çështje të drejtë. Qëmtimi i fakteve dhe arsyeve të emigrimit të shqiptarëve e nxorën atë zbuluar. Ai arriti ta përmbysë debatin në dëmin tonë, nga dënimi i racizmit të atyre që na trajtojnë si pushtues, në tablonë e një shteti të dështuar, nga i cili arratisemi, pasi nuk mundemi ta përmirësojmë.